KONTEKSTY:
- PUBLIKACJE: Cegła w Sieci nie straszna?
- Polskie Akty Prawne: Ustawa z dnia 18 lipca 2002 r. o świadczeniu usług drogą elektroniczną
wiązać się nie tylko z zagrożeniami dla samych konsumentów tych usług (np. w
związku z zawieraniem umów na odległość) lub osób trzecich, których dobra mogą
zostać naruszone przez świadczącego usługi (np. naruszenie praw autorskich).
Przedsiębiorca oferujący usługi drogą elektroniczną jest bowiem często narażony
na odpowiedzialność prawną w związku ze swoją działalnością, mimo iż za pewne
działania trudno przypisać mu winę. Stanowi to zagrożenie dla rozwoju e-commerce.
W szczególności dostawca (provider) usług internetowych (Internet Sernice
Provider), odpłatnie udostępniający miejsce na własnym serwerze osobom trzecim
(np. na strony WWW), może w świetle obowiązujących obecnie w Polsce przepisów
odpowiadać za to, iż jego kontrahent umieści nielegalne treści na utrzymywanej
przez providera stronie WWW. W szczególności dotyczyć to będzie na przykład
kwestii naruszenia dóbr osobistych.
Warto bowiem zauważyć, iż w przypadku ich naruszenia, istotny jest sam fakt
jego dokonania i bezprawność, natomiast nieistotna jest wina. A zatem, jeżeli
ktoś umieści na stronach WWW obraźliwe informacje o danej osobie, właściciel
serwera na którym zniesławiający lub powijający tekst został umieszczony,
formalnie może podlegać odpowiedzialności (cywilnej, a nawet karnej). Podobna
sytuacja będzie jeżeli chodzi o nielegalne rozpowszechnianie na takich witrynach
własności intelektualnej – np. z naruszeniem ustawy z 4 lutego 1994 roku o
prawie autorskim i prawach pokrewnych lub ustawy z dnia 27 lipca 2001 roku o
ochronie baz danych. Może się okazać, iż oprócz podmiotu bezpośrednio
odpowiedzialnego za dobra osoby uprawnionej, odpowiadać będzie – niejako
automatycznie, niezależnie od winy i wiedzy – właściciel serwera.
Zauważmy ponadto, iż wymienione przykłady zagrożeń dla przedsiębiorców
prowadzących działalność w Internecie nie są wyczerpujące. W szczególności na
kanwie obecnie obowiązującego prawa, można również rozważać kwestie ich
odpowiedzialności związanej z czysto technicznymi aspektami utrzymywania
infrastruktury sieci i incydentalnego przekazywania w jej ramach danych, w tym
dóbr informacyjnych, takich jak przedmioty prawa autorskiego (np. muzyka mp3 lub
filmy divx przesyłane przez użytkowników sieci za pośrednictwem serwerów). W
szczególności chodzi o punkty węzłowe sieci, pośredniczące w przesyle danych,
jak również tzw. proxy serwery, które buforują informację w celu usprawnienia
(przyspieszenia) transmisji i dostępu do danych. Operacje te mają zazwyczaj
wyłącznie techniczny charakter, jednakże obecnie mogą one się wiązać z próbą
przypisania odpowiedzialności za przesyłane w ten sposób treści, właścicielom
infrastruktury techniczno-informatycznej. Niewątpliwie stan taki jest bardzo
niekorzystny dla rozwoju rynku usług informacyjnych i rozwoju społeczeństwa
informacyjnego w ogóle.
Na szczęście sytuacja prawna wkrótce się zmieni. Już bowiem 10 marca
bieżącego roku wejdzie w życie ustawa z dnia 18 lipca 2002 r. o świadczeniu usług drogą elektroniczną (Dz. U. z 2002 roku, Nr 144, poz. 1204). Jest ona
wzorowana na Dyrektywie Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 8 czerwca 2000
roku o niektórych aspektach prawnych usług w społeczeństwie informacyjnym, w
szczególności handlu elektronicznego, zwanej popularnie Dyrektywą o e-commerce (DIRECTIVE
2000/31/EC
Wspomniane ustawa w szczególności określa – obok obowiązków usługodawcy
związanych ze świadczeniem usług droga elektroniczną (w tym zakresie stanowi ona
pewne rozwinięcie ustawy o ochronie niektórych praw konsumentów i
odpowiedzialności za produkt niebezpieczny) oraz zasad ochrony danych osobowych
osób fizycznych korzystających z usług świadczonych drogą elektroniczną (co z
kolei jest uzupełnieniem regulacji zawartych w ustawie o ochronie danych
osobowych) – zasady wyłączania odpowiedzialności usługodawcy z tytułu
świadczenia usług drogą elektroniczną (art. 1 pkt 2 ustawy).
Te długo oczekiwane (szczególnie przez wszelkiego rodzaju podmioty typu
internet access providers, internet service providers, content providers, itp.)
kwestie normuje rozdział 3 ustawy z dnia 18 lipca 2002 r. o świadczeniu usług
drogą elektroniczną. W szczególności chodzi o odpowiedzialność właścicieli
serwerów za transmitowane lub przechowywane incydentalnie i krótkotrwale dane
(np. w postaci transmitowanych przez Internet pakietów).
Zgodnie z art. 12 omawianej ustawy, nie ponosi odpowiedzialności za
przekazywane dane ten, kto transmitując dane:
- nie jest inicjatorem transmisji;
- nie wybiera odbiorcy danych oraz
- nie usuwa albo nie modyfikuje danych będących przedmiotem transmisji.
Powyższe przesłanki wyłączenia odpowiedzialności należy traktować łącznie.
Ponadto wyłączenie obejmuje także automatyczne i krótkotrwałe pośrednie
przechowywanie danych, jeżeli działanie to ma wyłącznie na celu przeprowadzenie
transmisji, a dane nie są przechowywane dłużej, niż jest to w zwykłych warunkach
konieczne dla zrealizowania transmisji. Regulacje te zatem dotyczą takiego
przekazywania danych, które ma charakter czysto techniczny, „przelotowy”, przy
czym operator transmisji (np. właściciel serwera) nie ma w zasadzie wpływu na
jej treść ani na fakt jej inicjacji lub podmiot, do którego dane mają dotrzeć.
Nie ingeruje też w dane i nie ma wpływu na ich treść.
Ustawa wyłącza również odpowiedzialność za przechowywane dane, o ile ten, kto
transmitując dane oraz zapewniając automatyczne i krótkotrwałe pośrednie
przechowywanie tego typu danych w celu przyspieszenia ponownego dostępu do nich
na żądanie innego podmiotu
- nie usuwa albo nie modyfikuje danych,
- posługuje się uznanymi i stosowanymi zwykle w tego rodzaju działalności
technikami informatycznymi określającymi parametry techniczne dostępu do
danych i ich aktualizowania oraz - nie zakłóca posługiwania się technikami informatycznymi uznanymi i
stosowanymi zwykle w tego rodzaju działalności w zakresie zbierania informacji
o korzystaniu ze zgromadzonych danych (art. 13 ust. 1).
Dotyczyć to więc będzie znów wszelkich działań o charakterze przede wszystkim
technicznym, związanych tym razem z szeroko rozumianym buforowaniem danych i
krótkotrwałą ich archiwizacją, w celu usprawnienia przesyłu danych oraz dostępu
do nich i aktualizacji – zgodnie z przyjętymi w tym zakresie standardami (tzw.
cache i automatyczne operacje, które wykonują tzw. proxy servers).
Równocześnie, z ustępu 2 art. 13 wynika – a contrario – dodatkowy warunek,
niezbędny dla ograniczenia odpowiedzialności. W wspomnianych sytuacjach
odpowiedzialność za przechowywanie danych będzie bowiem wyłączona tyko o ile
usługodawca niezwłocznie usunie dane albo uniemożliwi dostęp do przechowywanych
danych, gdy uzyska wiadomość, że dane zostały usunięte z początkowego źródła
transmisji lub dostęp do nich został uniemożliwiony, albo gdy sąd lub właściwy
organ nakazał usunięcie danych lub uniemożliwienie do nich dostępu.
Jeżeli chodzi o wszelkie usługi związane z udostępnianiem zasobów systemów
teleinformatycznych w celu przechowywania danych przez usługobiorcę (np. miejsc
na serwerach na strony WWW, usługi FTP, konta e-mailowe i inne),
odpowiedzialność usługodawcy za przechowywane u niego dane jest wyłączona, o ile
nie wie on o bezprawnym charakterze tych danych lub związanej z nimi
działalności, a w razie otrzymania urzędowego zawiadomienia lub uzyskania
wiarygodnej wiadomości o bezprawnym charakterze danych lub związanej z nimi
działalności, niezwłocznie uniemożliwi dostęp do tych danych (art. 14 ust. 1).
Równocześnie wyłączona jest z kolei ewentualna odpowiedzialność usługodawcy
wobec usługobiorcy za uniemożliwienie dostępu do bezprawnych danych
przechowywanych przez usługobiorcę w wypadku urzędowego zawiadomienia. Jeżeli
decyzja o blokadzie została podjęta nie w wyniku urzędowego zawiadomienia o
bezprawnym charakterze przechowywanych przez usługobiorcę danych, a w wyniku
samodzielnego uzyskania wiarygodnej o tym informacji przez usługodawcę, ten
ostatni nie odpowiada odszkodowawczo wobec usługobiorcy, jeżeli niezwłocznie
zawiadomił go o zamiarze uniemożliwienia dostępu do danych.
KONTEKSTY:
- PUBLIKACJE: Cegła w Sieci nie straszna?
- Polskie Akty Prawne: Ustawa z dnia 18 lipca 2002 r. o świadczeniu usług drogą elektroniczną
#REF! #REF!